Hekimoğlu Ali Paşa Camii , Fatih

Hekimoğlu Ali Paşa Camii Tarihçesi

Hekimoğlu Ali Paşa Camii, 1689 yılında İstanbul’da doğmuş olan Ali Paşa tarafından yaptırılmıştır. Sultan 1. Mahmut’un, 1732 yılında sadrazamlığını yapmıştır. Babası Giritlidir. İstanbul’un yedinci tepesinde yer alan bu külliye, Mimar Çuhadar Ömer Ağa ve Hacı Mustafa’ya 1735 yılında yaptırılmıştır.

Adres:
Cerrah Paşa Mh.
34098 Fatih/İstanbul

Koordinat:
41.006573, 28.934875
Enlem: 41°0′23.66″N (41.006573)
Boylam: 28°56′5.55″E (28.934875)

Yapılış Tarihi: 1735

Yaptıran: Hekimoğlu Ali Paşa

Tadilat: 1960

Mimar: Mimar Çuhadar Ömer Ağa ve Hacı Mustafa

Mimari: Osmanlı

Minare: 1

Külliye; cami, kütüphane, sebil, dört çeşme, muvakkithâne, tekke ve türbeden ibarettir. Tamamen kesme küfeli taşından yapılmış cami, diğer sadrazam camilerinin boyutlarından daha büyük olduğu gibi, birçok camide görülmeyen halvet odaları (ibadet hücreleri) vardır. Cami bir zamanlar, Abdal Yakub Tekkesi’nin ibadethanesi olarak da kullanılmıştır.

Külliyenin inşa yıllarında, Osmanlı mimarisinde barok sistemi bu camide son kez kullanılmıştır. Yani cami, klasik Osmanlı mimarisinin son eseri olmuştur. Son yıllarda kullanılmaya başlanmış rokoko motifleri ise, bu camide bol miktarda kendini göstermiştir.

Hekimoğlu Ali Paşa Camii avlusuna, sebil yanından girilmekte, ancak esas avlu kapısı, Haseki Caddesi’nde ve kütüphanenin altındadır. Cami, arsanın ortasında yer alırken, diğer öğeler camiden ayrı olarak Haseki Caddesi’ndeki duvar boyunca sıralanmıştır.

Cami; yüksek bir subasman üzerinde yapıldığından, beş açıklıktı son cemaat yerine mermer merdivenlerle varılmaktadır. Ayrıca, kuzeydoğu ve güneybatıdaki iki yan kapıdan da harime girilmektedir.

Altıgen kenarlı olan kubbe, altı adet büyük fil ayağına oturtulmuştur. Ayrıca sağ ve solda ikişer, mihrapta da bir olmak üzere beş yarım kubbe ve arkada dört kubbesi daha vardır.

Mermer mihrabın sağ yan duvarında çini plaka üzerine Kâbe resmedilmiştir. Vaiz kürsüsünün ahşap işçiliği ile mermer minberin taş işçiliği bir sanat harikasıdır. Minberin külâhı oymalı ahşaptır. Hünkâr mahfili de ahşap olup, mihrabın sol duvarı üzerindedir ve girişi dışarıdandır. Mihrap, kıble duvarından dışarı taşmış olup, yarım kubbe ile örtülüdür. Kadınlar mahfili caminin üç tarafını çevrelemiştir.

Cami içi, mavi ve sarı renkli çinilerle kaplanmıştır. Kitabeler, Sadrazam Ragıp Paşa’nındır

Tek şerefeli, taş külâhlı, tek bir minare vardır. Son cemaat yerinin kubbeleri ve minare, 1960 yılında yeniden yapılmıştır.

Hekimoğlu Ali Paşa Camii avlusunda iki kubbeli ve iki bölümlü bir türbe bulunmaktadır. Türbenin doğu yönünde Hekimoğlu Ali Paşa ve aile fertleri yer almıştır. Türbenin batı yönündeki bölümünde de, Abdal Yakub ve Şeyh İbrahim ile tekkenin diğer ileri gelenlerine yatmaktadır.

Avlu giriş kapısı üzerindeki kütüphaneye, yandan merdivenle çıkılmakta olup, günümüzde Türk İslâm sanatı kitaplığı olarak kullanılmaktadır.