Ahmediye Camii Tarihçesi
Ahmediye Camii: Osmanlı zamanında bu muhitte kasap dükkânları bulunduğundan semte Etmeydanı ismi verilmiştir.
Burada kasapların ibadeti için bir de mescid yaptırılmıştır fakat bu mescid daha sonra yıkılmıştır.
Adres:
İskender Paşa Mh.
34091 Fatih/İstanbul
Koordinat:
41.015063, 28.946642
Enlem: 41°0′54.23″N (41.015063)
Boylam: 28°56′47.91″E (28.946642)
Yapılış Tarihi: 1527
Yaptıran: İbrahim Paşa
Tadilat: 1970
Minare: 1
Kaç m²: 1000 m²
Yine bu muhitte Yeniçeri odaları da bulunmakta idi. Yeniçerililerin ibadeti için, 1527 yılında, Kanuni Sultan Süleyman’ın ilk veziri İbrahim Paşa tarafından “Cami-i Miyâne” isimli bu cami yaptırılmıştır. Kubbeli olmayan bu caminin mimarı hakkında bilgi yoktur.
Ahmediye Camii’nin Orta Camii, Etmeydanı Camii ve Cami-i Miyâne gibi adları da vardır.
Ahmediye Camii birkaç defa yıkılıp yapılmış, tamir ettirilmiştir. Süleyman Kethüda tarafından da tamir ettirildiği rivayet edilir. 1902 yılında, Ahmet Efendi isimli bir hayırsever tarafından sekiz köşeli plan dahilinde ahşap kubbeli olarak “Ahmediye” ismi ile yeniden yaptırılmıştır. 1918 yangınında zarar gören cami, muhtelif tarihlerde onarımlar görmüştür. 1970 yılında. Vakıflar Genel Müdürlüğü’nce kubbenin kurşunları yenilenmiştir.
1.000 m² alana sahip cami avlusunun etrafı taş duvarla çevrilmiştir. Avluya, Öksüzler Sokağı’ndan girilir. Caminin kuzey duvarına bitişik, bir nevi giriş mahalli gibi yapılmış olan son cemaat yerine dört basamaklı mermer merdivenle varılır. Buradan ahşap bir kapı ile asıl ibadet yeri dediğimiz harime geçilir. Harim, sekiz köşeli ve 150 m² alana sahiptir. Kapının solunda, camekânlı imam odası bulunur. Sağ tarafta, ahşap parmaklıklı müezzin mahalli ve aynı kısımda üst mahfile çıkılan ahşap merdiven yer almaktadır. Ahşap direkler üstündeki üst mahfil, harimi üç yönden çevreler. Ahmediye Camii duvarlarında altlı-üstlü iki sıra pencere bulunmaktadır. Duvarlar, yerden alt pencere hizasına kadar lambri ile kaplanmıştır. Mermerden yapılmış mihrap, yarım yuvarlak niş şeklindedir. Minber ve sonradan yapılmış vaaz kürsüsü ahşaptandır. Harimin batı cephesinin ortasında, minareye açılan bir kapı vardır. Sekizgen kubbe, 8.40 m. çapında ve üç kademeli olup içten ahşap kaplıdır.
Harimin içini çevreleyen şeritte, pencerelerin etrafında, kubbede ve mihrapta kalem işi süslemeler mevcuttur. Çok canlı renklerdeki bitkisel kompozisyonlu süslemeler, sonradan yapılmış olsa da, ilk yapının canlı renklerinin takipçisi olduğu tahmin edilmektedir.
Yapının duvarları kesme taşla örülüdür. Sekizgen yüzeylerin her cephesinde altta iki, üstte iki olmak üzere yirmi dört pencere mevcuttur. Alt pencereler daha uzun üst pencereler daha kısa olup bütün pencereler sivri kemerlidir. Mihrap dışarı taşkındır. Dıştan bakıldığında, sekiz meyilli çatının üstü kurşun kaplıdır. Geniş saçağın altında her bölmede birer tane eliböğründeler görülmektedir.
Ahmediye Camii’nin batı duvarına bitişik minare, kesme taştan yapılmıştır. Kaidesi köşeli kaide, gövdesi yuvarlak olup, çimento ile sıvamıştır. Şerefesi taştan, külâhı kurşun kaplıdır. Caminin güney batısında abdest alma yeri ve tuvaletler, batı yönünde imam lojmanı mevcuttur.
Ahmediye Camii’nin altında, Bizans döneminden kalma ve Etmeydanı Sarnıcı olarak isimlendirilen dokuz sütunlu bir su sarnıcı bulunmaktadır. Girişi, ön avluda bulunan küçük bir kapakla sağlanmaktadır. Halen içinde su vardır ve cami ihtiyaçları için kullanılmaktadır.