Atik Valide Camii

Atik Valide Camii Tarihçesi

Atik Valide Camii, Mimar Sinan’ın son eseridir. Üsküdar’daki Atik Valide Camii 2. Selim ’in eşi, 3. Murat ’ın annesi Nurbanu Valide Sultan tarafından Mimar Sinan’a yaptırılmış. Külliye, merkezinde cami ve medrese olmak üzere, 1570 – 1579 yılları arasında inşa edilmiştir.
Dışarıdan bakanların bir Mimar Sinan eseri ile karşı karşıya olduğunu anlaması çok kolay. Çünkü Sinan’ın dillere destan üslubu sadeliğe dayandırdığı asaletiyle kendini hemen belli ediyor.

Adres:
Valide-i Atik Mh., 34660 Üsküdar/İstanbul, Türkiye

Koordinat:
41.018935,29.023368
Enlem: 41°1’8.17¨N (41.018935)
Boylam: 29°1’24.12¨E (29.023368)

Yapılış Tarihi: 1570 – 1579

Yaptıran:
3. Murat’ın annesi Nurbanu Valide Sultan

Tadilat: Eklemeler yapılmış tadilat görmüş.

Mimar: Mimar Sinan

Mimari: Osmanlı

Minare: 1

Aslına bakarsanız külliyenin diğer öğeleri gibi Atik Valide Camii’de mimar başı tarafından tasarlanmış. Ancak ilerleyen yıllarda farklı ellerin dokunuşu nedeniyle oldukça değişmiş. Bu yüzden de uzmanlar caminin yapımını aşamada tamamlanarak bugüne ulaştığını söylüyorlar.
Mimar Sinan’ın birinci aşama olarak kabul edilen 1571 – 1579 yılları arasında altıgen planlı inşa ettiği cami bugün gördüğünüz Atik Valide Camii’nin tam ortasında kalmış. 1582 – 158 yıllarına denk gelen 2. Aşamada ise caminin harim ( ana mekan ) bölümü yanlara doğru ikişer kubbe genişletilmiş. 2. Mahmut döneminde 183 – 1835 yılları arasında hünkar kasrı ve mahfilinin eklenmesi pencerelerde değişiklik yapılması ise üçüncü aşama olarak kabul ediliyor. Atik Valide Camii, bu kadarla kalmamış değişim bugünlere gelene kadar birçok restorasyon da geçişmiş. Bu yüzden hala çok güzel olmakla birlikte dış görüntüsünün pekte orijinal hali kalmamış.
İkinci aşamanın Koca Sinan’ın öğrencilerinden “Kurbağa” ya da “ Kurban “ lakaplı Mimar Nasuh tarafından tamamlandığı söylentiler arasında. Bir diğer kaynak ise bu aşamanın yine Mimar Sinan öğrencilerinden Davut Ağa’nın elinden çıktığı görüşünü savunuyor. Mimar Sinan’ın vefatının ardından Osmanlı İmparatorluğunun Baş Mimarı olan Davut Ağa İstanbul’a çok sayıda eser armağan etmiş. Camiyi tarafından çevreleyen geniş ve revaklı avlu merdivenli kapıyla sokağa açılıyor. Avluya yaklaşırken dış duvarlarındaki klasik tarzda yapılmış, sivri kemerli çeşmeler ve kapıların üzerine, görevliler için inşa edilmiş kubbeli odacıklar gözünüzden kaçmayacak.
Avlunun tam ortasında yer alan şadırvan ilk görenlere yuvarlak hissi verse de aslında çokgen. Oldukça yakın bir tarihte elden geçirilmiş. Avludaki çınar ağaçların bir kısmının yüzlerce yıllık olduğu söyleniyor. Geometrik ayrıntılardan, oluşmuş minarelerin temel planı kare, pabuç kısmının yüzeyi üçgen, gövdesi ise çokgen. Tek şerefeli minareler 2. Mahmut zamanında restorasyon geçirmiş. Atik Valide Camii’nin dış revağın içine gömülü olan son cemaat yeri ise 5 bölümden oluşuyor.