Gazi Ahmet Paşa Camii Tarihçesi
Gazi Ahmet Paşa Camii, İstanbul’un yedinci tepesinde, 1554 yılında başlatılan külliye inşasına, 1. Selim’in kızı Fatma Sultan ile kocası sadrazam Kara Ahmet Paşa tarafından başlatılmıştır. Ancak, Kanuni’nin oğlu Mustafa’nın öldürülmesi olayından kaynaklanan bir sebeple paşa, 1555 yılında idam edilir ve inşaat durur. Yeni sadrazam Rüstem Paşa’nın emri ile inşaata tekrar başlanır ve 1571’de tamamlanır. Yapının mimarı, Mimar Sinan’dır.
Adres:
Topkapı Mh.
34093 Fatih/İstanbul
Koordinat:
41.020877, 28.928706
Enlem: 41°1′15.16″N (41.020877)
Boylam: 28°55′43.34″E (28.928706)
Yapılış Tarihi: 1554
Yaptıran: Fatma Sultan ile kocası sadrazam Kara Ahmet Paşa
Mimar: Mimar Sinan
Mimari: Osmanlı
Minare: 1
Not: Rüstem Paşa’nın emri ile inşaata tekrar başlanır ve 1571’de tamamlanır.
Gazi Ahmet Paşa Camii, Kara Ahmet Paşa Külliyesi ve Topkapı Camii olarak da bilinir.
1696 yılında onarım gören Gazi Ahmet Paşa Camii’nin, 1894 yılındaki zelzelede kubbesi zarar görmüş ve onarılmıştır.
Külliye olarak; cami, sıbyan mektebi, 16 oda ve bir dershaneli medrese, 16 sofu odası, aşhane ve türbe olarak inşa edildiği kayıtlarda bulunmaktadır. Ancak günümüzde sofu odaları ve aşhane bulunmamaktadır.
Dikdörtgen planlı caminin duvarları, kesme taşla örülmüştür. Merkezi kubbe, altı ayak üzerinde taşınmaktadır. On sekiz pencereli bir tambur üzerinde bulunan ana kubbenin köşelerinde de dört adet çeyrek kubbe bulunur. Bol pencereler hem caminin daha fazla ışıkla aydınlatılmasını sağlamış, hem de kubbe ağırlığını hafifletmiştir.
Gazi Ahmet Paşa Camii’nin içi kalem işi süsleme örnekleriyle doludur. Pencereler, sivri kemerlidir. Zemin katın pencereleri on dört adettir. Kürsü ahşap, mihrap mermerden olup, kum saatlidir. Mermer minber dantel gibi oyma tekniği ile işlenmiştir. Müezzin mahfilinin tavanı, 15. yüzyılın kalem işlemeleri ile doludur.
Son cemaat yerindeki dolap nişleri ile harimdeki pencere alınlıkları, değerli İznik çinileri ile donatılıştır. Vaaz kürsüsü, cümle kapısı ve pencerelerin ahşap kanatları, 16. yüzyılın geçmeli ahşap işçiliğinin örnekleridir.
Gazi Ahmet Paşa Camii giriş kapısının her iki yanındaki pencerelerin kapıdan büyük oluşu, Gazi Ahmet Paşa Camii’nin en önemli özelliğidir.
Kesme taştan yapılmış minarenin ayrıca bir kaidesi olmayıp, iki duvarın birleştiği yerdedir. Son cemaat yeri beş kubbelidir.
Medrese odaları. Avlu revaklarına bitişik olarak avlunun üç tarafında sıralanmıştır. Şimdiki kapıları, sonradan konmuştur. Tek katlı sıbyan mektebi külliyenin köşesinde, taş ve tuğladan inşa edilmiş olup, yola bakan dört penceresi vardır. Sıbyan mektebinin yanında, yol kenarında çift kubbeli, altı köşeli yine Sinan eseri olan paşanın türbesi bulunmaktadır. Fatma Sultan’ın mezarı, türbenin dışındadır.
Çok geniş olan Gazi Ahmet Paşa Camii avlusuna iki kapıdan girilmektedir. Avluda şadırvan, tuvaletler ile iki imam ve iki müezzin evi vardır. Yenilenmiş olan geniş saçaklı şadırvan, sekiz kenarlı ve kubbelidir.