Hacı Hasan Camii , Fatih

Hacı Hasan Camii Tarihçesi

Hacı Hasan Camii: Mescid, Hacı Hasan’ın torunu, Rumeli kazaskeri Mehmet Efendi tarafından dedesi adına yaptırılmıştır. Ayvansarayi’ye göre, yanında bir de medresesi varmış. İnşa tarihi kesin bilinmemekle birlikte, hem vakfiyesi hem de Mehmet Efendi’nin ölüm tarihi 1505 olduğundan, mescid bu tarihten önce yaptırıldığı anlaşılmaktadır.

Adres:
Zeyrek Mh.
34083 Fatih/İstanbul

Koordinat:
41.021052, 28.954935
Enlem: 41°1′15.79″N (41.021052)
Boylam: 28°57′17.77″E (28.954935)

Yapılış Tarihi: 1505’den önce

Yaptıran: Rumeli kazaskeri Mehmet Efendi

Tadilat: 1965

Mimari: Osmanlı

Minare: 1

Kaç m²: 1000 m²

Ayrıca, 1505’teki depremde bu mescidin yıkılmış olduğu ve Mimar Sinan tarafından tekrar yapıldığı da ihtimaller arasındadır. Mescid, 1546 tarihli Tahrir Defteri’nde, Mevlana Hacıhasanzade Mescidi adıyla zikredilmektedir. Nitekim Evliya Çelebi de bunu teyit etmektedir.

Hacı Hasanzade Mehmet Efendi Mescidi olarak da bilinir.

Şeyhülislam Ebû-İshak Kara İsmail Efendi (ö.1725) mescide minber koydurarak camiye tebdil ettirmiştir. Tamir kitabesine göre cami, 1857’de yanmış ve Hüseyin Ağa isimli bir hayırsever sahibi tarafından yeniden yaptırılmıştır.

Mescid duvarları küfeki kesme taş ve tuğla şeritler halinde örülmüştür. Çatısı ahşap, üstü kiremitle örtülüdür. Son cemaat yeri de tek meyilli ahşap çatıya sahiptir. İç hacmi 8,30×8,40 m. duvar kalınlığı da 1,10 metredir. Son cemaat yerinin derinliği 4,75 metredir. Caminin mihrabı mermer; minberi, tavanı ve kürsüsü ahşaptır. Mahfilinin girişi harim içeridendir. Mihrabın üzerinde “Lafza-i Celâl” yazılı müzeyyen pencere vardır.

Hacı Hasan Camii, 1965 yılında, Vakıflar İdaresi tarafından tamir ettirilmiş ve minarenin gövdeden yukarısı yeniden yapılmıştır. Minare, mescidin sağındaki meyilli arazide olduğundan Eğri Minare ismi de verilmiştir.

Hacı Hasan Camii’nin en ilgi çekici tarafı da minaresidir. Minarenin kürsü kısmı taştan, yine taş olan pabuç kısmını bir bilezikten sonra takip eden gövdesi, taş ve tuğladan iki renkli ve baklava biçimindeki desenle bezenmiştir. Bu şekil, İstanbul’da hiçbir cami minaresinde uygulanmamıştır. Sadece Akşehir Taş Medrese, Birgi Ulu Camii minarelerinde böyle bir desen ve renk görülmüştür. Şerefe altı mukarnaslı, korkuluğu ise oymalı değil, kabartmalı, yukarısı ise düz yapılmıştır. Girişi harim içinden sağlanmıştır.

Moloz taşla örülmüş duvarla çevrili avlu 1000 m² civarındadır. Bahçe kapısının yanındaki kitabesiz çeşme akmaktadır. Tuvalet ve abdest alma yerleri vardır. Hacı Hasan Camii’nin imam lojmanının alt katı yazlık Kur’an kursu olarak kullanılmaktadır.

Ayvansarayi, Kazasker Mehmet Efendi’nin, cami civarındaki mezarlıkta yattığını yazmış ise de, mezarlığın bir kısmı çocuk parkı yapıldığından türbesi kaybolmuştur.

Hacı Hasan Camii ile birlikte yapıldığı bilinen on yedi hücreli medrese, 1869 tarihinde faal medreseler listesinde yer alırken, 1918’de muhacirlerin işgalinde kalmış ve aynı tarihlerde yok olmuştur.