Mehmet Ağa Camii , Fatih

Mehmet Ağa Camii Tarihçesi

Mehmet Ağa Camii, 1585 yılında Mehmet Ağa tarafından Mimar Sinan’ın yardımcılarından Davud Ağa’ya yaptırıldığı yazılıdır. Külliye; cami, çeşme, tekke, medrese, türbe ve hamamdan ibarettir. Cami ve türbe, avlu duvarları ile çevrilmiştir. Avlunun üç kapısı vardır. Külliyenin toplam alanı 380 m²’dir.

Adres:
Atikali Mh.
34087 Fatih/İstanbul

Koordinat:
41.026912, 28.945341
Enlem: 41°1′36.88″N (41.026912)
Boylam: 28°56′43.23″E (28.945341)

Yapılış Tarihi: 1585

Yaptıran: Mehmet Ağa

Tadilat: 1982

Mimar: Davut Ağa

Mimari: Osmanlı

Minare: 1

Kaç m²: 380 m²

Mehmet Ağa Camii‘nin son cemaat yeri beş gözlü ve üzerileri kubbelidir. Kemerleri kesme taştan yapılmıştır. Mukarnas başlıklı altı adet mermer sütuna sahiptir. Pencere alınlıkları çini levhalarla taçlandırılmıştır. İki adet de küçük mihrabı vardır. Sütunlar arası camekanla kapatılmıştır.

Mehmet Ağa Camii, duvarları üç sıra tuğla bir sıra taşla örülmüştür. İki yanı sütunçeli, mukarnaslı mermer bir taçkapı ile harime girilir. Kapı üzerinde taş konsollar üzerine oturan mermer bir balkon vardır. Kapının sağında ve solunda iki müezzin mekanı ve bunların üzerinde iki üst mahfil bulunur. Müezzin mekanlarının bitimindeki merdivenle çıkılan üst mahfiller, ahşap sütunlar üzerinde yine ahşap korkuluklara sahiptir. Duvarları, az da olsa çinilerle süslenmiştir.

Harim kare planlı olup üzeri on bir metre çaplı kubbe ve köşelerinde dört çeyrek kubbe ile örtülüdür. Kubbe sekizgen taban üzerinde olup, taşıyıcı kemerler sekiz adet duvar payesine oturmaktadır. Dışarıda, kasnağı kuşatan ağırlık kuleleri vardır. Mermer mihrap, dışarıya taşkın olup, yarım kubbe ile örtülüdür. Mihrabın iki yanında iki sütun, mukarnaslı sarkıtları, daha yukarıda da üçgen bir tepelikle taçlandırılmıştır. İki yandan çini levhalarla çevrilmiştir. Yine, mermerden olan minber ise geometrik geçmelerle süslüdür. Sade yapılı kürsü ahşaptır. Camide, iki sıra pencere dizisi vardır. Üsttekiler sivri kemerli, alttakiler düz mermer sövelidir. Kubbelerde üçer yuvarlak pencere vardır. Mihrap duvarına iki adet yuvarlak pencere açılmıştır. Alt kat pencere alınlıkları çini ayetlerle taçlandırılmıştır. İç alanı 180 m² olan camide, altı namaz safında 350 kişi namaz kılabilmektedir.

Kesme taşla örülmüş minare, kuzeybatıda, son cemaat yeri ile kadınlar mahfilinin birleştiği yerdedir. Dikdörtgen bir kaide üzerindeki gövdesi, çokgen kenarlıdır. Yine taştan olan şerefe korkuluğunun altı mukarnaslıdır. Külahı kurşun kaplıdır. Minareye hem harimden hem de son cemaat yerinden çıkılmaktadır. Cami giriş kapısının karşısında bahçede ab-dest alma yerleri ve doğu kapısı yanında basit tuvalet vardır. Caminin solunda Mehmet Ağa’nın türbesi, onun karşısında da imam ve müezzinin lojmanları bulunmaktadır.

Mehmet Ağa Camii, 1743 ve 1938 yıllarındaki tamirden sonra, 1982 yılında Vakıflar İdaresi denetiminde, cami derneği tarafından restore edilip, son cemaat yerinin bazı sütunları değiştirilmiştir. 1980’lerin sonunda da son cemaat yeri camekanla kapatılmıştır.

1590 yılında vefat eden Mehmet Ağa’ya ait türbe, caminin güney doğusundadır. Sekizgen bir kasnak üzerine oturan bir kubbe ile örtülüdür. Kesme taşla inşa edilmiştir.

Hamam, caminin kuzey batısında, karşı sokaktadır. Duvarları taş ve tuğla ile örülmüş olup, üzeri sekizgen kasnaklı büyük kubbe ile örtülüdür. Erkek ve kadınlar için iki kısma sahiptir.

Çeşme, doğu kapısının sağında klasik üslupta sivri kemerli, ancak çok yıpranmış vaziyettedir. Diğer çeşme, karşı sokaktadır.

Ahşap tekke 1997’de yıktırılmış, doğudaki on odalı medrese ise günümüze ulaşmamıştır.

Osmanlı Sarayı’nın ilk Habeş asıllı haremağası olan Mehmet Ağa’nın Üsküdar’da iki mescidi, Divanyolu’nda Hoca Rüstem Mescidi karşısında bir medresesi, mektep ve sebili vardır.