Mustafa Çavuş Camii , Fatih

Mustafa Çavuş Camii Tarihçesi

Mustafa Çavuş Camii, fetihten sonra, Fatih Sultan Mehmet’in ordusuna mensup Mustafa Çavuş, harap durumdaki manastırın küçük bir binasını kendi ismi ile mescide çevirmiştir. 18. yüzyılın ikinci yarısında da mescide tahtadan bir minare yapılmıştır.

Adres:
Şehremini Mh.
34104 Fatih/İstanbul

Koordinat:
41.017311, 28.928352
Enlem: 41°1′2.32″N (41.017311)
Boylam: 28°55′42.03″E (28.928342)

Yapılış Tarihi: Fatih Devri

Yaptıran: Fatih’in ordusuna mensup Mustafa Çavuş

Tadilat: 1955

Mimari: Manastır’dan Camii

Minare: Yok

Mustafa Çavuş Camii, 1955 yılındaki istimlaklere kadar mahalle içerisinde bulunurdu. Millet Caddesi açılınca cadde kenarına çıkmış oldu. Bu arada yanına İETT garajı yapılınca da, garajın bir köşesinde kaldı ve malzeme deposu olarak kullanıldı. Daha sonra da garaj mensuplarının ibadet yeri olarak açılışı sağlandı. Mülkiyeti Vakıflar İdaresi’ne aittir.

Manastır Mescidi veya Kilise Mescidi olarak da bilinir.

Caddeden küçük bir avluya girilmektedir. Avlunun solunda olan taş binanın önüne, alüminyum çerçeveler ile bir odacık yapılmıştır. Burada hem abdest alma, hem de ayakkabılık imkanı sağlanmıştır. Buradan, yine sonradan eklenmiş küçük bir son cemaat yerine geçilmekte, ahşap bir kapı ile de taş bina olan harim kısmına girilmektedir.

Harim kapısından girildiğinde, hemen önünüze iki yuvarlak sütun çıkmaktadır. Bunlar tonoz örtüsünü taşıyan sütunlardır. Dikdörtgen şeklindeki bu binanın uzunluğu 12 metre, genişliği 5-6 metredir. Bina mescid olarak yapılmadığı için kıbleye dönük değildir. Kıble tarafındaki köşe doldurularak alçı bir mihrap ortaya çıkarılmıştır. Beton sıvalı mihrabın bir kısmı ahşapla kaplanmıştır. Minber, kürsü ve tavan cilâlı ahşaptandır. Duvarlar yarım metre kadar lambri ile kaplanmıştır. Sol ve sağ duvarda birer oyuk içinde pencere, mihrabın solundaki duvarda yukardan açılmış bir pencere yer almıştır.

Kırma çatı kiremit kaplıdır. Binanın doğu tarafında içten yarım yuvarlak, dıştan yedi cepheli bir apsis göze çarpmaktadır. Bunun iki yanındaki küçük apsisler de çokgen bir plana sahip olduğunu göstermektedir. Binada Bizans ve Türk dönemlerine ait herhangi bir bezeme mevcut değildir.

Mustafa Çavuş Camii, minaresizdir.

Eski bir Bizans kilisesinin bir bölümü olduğu tahmin edilen yapının, eski ismi de, inşa tarihi de bilinmemektedir. Ancak, Kudüs’e hacca giderken İstanbul’a uğrayan Rus hacıları hatıralarında, Kira Marta Manastırı’nı ziyaret ettiklerini belirtmişler ve manastır yerini anlatırken de bu bölgeyi tarif etmişlerdir. İşte o kayıtlara dayanarak bahsimize mevzu olan yapının Kira Marta Kadınlar Manastırı’nın bir parçası olabileceği tahmini edilebilmektedir. Bina o kadar küçüktür ki, bunun başlı başına bir kilise olduğundan ziyade, olsa olsa bir kilise kalıntısı olduğu tahmin edilir.