Süleymaniye Camii Özellikleri
Osmanlı Mimarisinin en önemli örneklerinden biri, Süleymaniye Camii ‘dir 1551 – 1558 yılları arasında 4000 m² alana inşa edilmiştir.
Şehrin en görkemli camilerindendir. Kanuni Sultan Süleyman kendi adına Mimar Sinan’a yaptırmıştır. Koca Mimar Sinan’ın yapmış olduğu Süleymaniye Camii kalfalık devri eseri olarak nitelendirilmektedir. Sadece camii olarak inşa edilmemiştir etrafına medrese, kütüphane, hastane, hamam, imaret, hazire ve dükkanlar yapılmıştır. Bu yapılar ise Süleymaniye Camii’nin Külliyesi’nin bir parçası olarak inşa edilmiştir.
Adres:
Süleymaniye Mah.
34116 Fatih/İstanbul
Koordinat:
41.016737, 28.963137
Enlem: 41°1′0.25″N (41.016737)
Boylam: 28°57′47.29″E (28.963137)
Yapılış Tarihi: 1551 – 1558
Yaptıran: Kanuni Sultan Süleyman
Tadilat: Restorasyon yapılarak hizmete açıldı
Mimar: Mimar Sinan
Mimari: Osmanlı
Minare: 4
Kaç m²: 4000 m²
Yapıldığı tarihten bugüne kadar İstanbul’da yüzü aşkın deprem geçirmesine rağmen Süleymaniye Camii’nin duvarlarında küçük bir çatlak bile meydana gelmemiştir. Mimar Sinan kum ve çakıl karışımı zemine drenaj çalışmaları da eklendikten sonra, yapımda kullanılacak tüm taş malzemeyi yayarak 1549 yılında temeli atılmış ve iki yıl zeminin sertleşmesi beklenmiştir.
Bekleme Dönemi Sırasında;
Zeminin sertleşmesi için beklenirken, devletin ekonomik yapısında çöküş nedeniyle cami inşasının durduğunu sanan ve gösteriş yapmak isteyen İran Şahı Tahmasb, Kanuni’ye değerli mallarla yüklü bir kervan ve mücevherlerle dolu kutu göndermiştir. Kanuni Sultan Süleyman elçinin gözü önünde değerli malları dağıtmıştır. Mücevher kutusunu da Mimar Sinan’a vererek “ Bu taşlar benim camimin taşlarının yanında pek kıymetsizdir. Tez bunları al, öteki taşlara karıştırıp bina eyle.” der.
Mücevherler bir minarenin harcına karıştırılır. “Cevahir minaresi” denilen bu minare güneş ışığında parıldamaktadır. Yalnız bu zamana kadar nem ve hava kirliliği nedeniyle özelliğini kaybetmiştir.
Teknik Özellikleri
Süleymaniye Camii, 4 fil ayağına oturtulmuştur. Bu fil ayakları otuzar tondur. Caminin kubbesinin 53 metre yüksekliği ve 27,5 m çapı vardır ayrıca 8000 tondur. İki yarım kubbe ile desteklenen bu ana kubbede Ayasofya gibidir. İki yarım kubbe akustiği de sağlamaktadır. Kubbe kasnağında 32 pencere bulunmaktadır. Kubbeye metal plakalar arasına yerleştirilmiş olan pırlantalar sayesinde yıldızlarla donanmış gökyüzü görüntüsü verilmeye çalışılmıştır.
Süleymaniye Cami’nin 4 minaresi vardır ve minareler caminin her köşesindedir. Camiye bitişik olan minarelerin iki tanesinin 76 metre yüksekliği ve üçer şerefesi vardır. Diğer iki minare ise cami avlusunun kuzeyinin köşesinde bulunur. Bu iki minare ikişer şerefelidir ve 56 metre yüksekliğindedir.
Caminin diğer bir özelliği ise, içindeki kandil islerinin temizlenmesi için, yağ lambalarından çıkan islerin tek bir noktada toplanmasını sağlayacak uygun hava akımı ile inşa edilmiş olmasıdır. Bu isler caminin ana giriş kapısının üzerindeki odada toplanarak mürekkep yapımında kullanılmıştır.
Yapısal Özellikleri
Süleymaniye Camii’nin beş girişi bulunmaktadır. Caminin avlusunun ortasında bulunan dikdörtgen şeklindeki şadırvanı 28 revak çevreler. Kanuni Sultan Süleyman’ın ve eşi Hürrem Sultan’ın haziresi camiinin kıble tarafında bulunur.
Caminin içinde giriş ve yan cephelere inşa edilmiş balkonlar kadınlar için ayrılmıştır.
Camilerde örümcek ağına karşı koruyucu olarak kullanılan deve kuşu yumurtası buraya da konulmuştur. Süleymaniye camisinde on tane deve kuşu yumurtası farklı farklı yerlere yerleştirilmiştir.
Süslemeleri açısından sade bir yapıya sahiptir. Mihrap duvarındaki pencereler vitrayla süslenmiştir. Hasan Çelebi Caminin hattatıdır. Fetih Suresi, mihrabın iki tarafında bulunan pencerelerin üzerindeki çini madalyonlarda yazılıdır. Nur Suresi ise caminin ana kubbesinin ortasında yazılıdır.
Kanuni Sultan Süleyman, İstanbul’un fethinden sonra dördüncü padişah olduğu için cami dört minarelidir. Osmanlının da onuncu padişahı olduğundan dolayı bu minarelerde on şerefe bulunmaktadır.
Fatih külliyesi Osmanlı külliyelerinin içinde birincidir. İkinci olan Süleymaniye külliyesi İstanbul’un en yüksek tepesine inşa edilmiştir. Bu tepeden İstanbul yarımadasının; Haliç, Marmara, Topkapı Sarayı ve Boğaziçi görülür.
Koca Mimar Sinan’ın Türbesi Süleymaniye’nin dış avlu duvarlarının karşısında bulunmaktadır. Mütevazı küçük bir yapıdır. Süleymaniye külleyesi; Cami, medreseler, darüşşifa, darülhadis, çeşme, darülkurra, darüzziyafe, imaret, hamam, tabhane, kütüphane ve dükkânlardan oluşmaktadır.
Süleymaniye Camii’nin içinde müezzinlerin bulunduğu alan (mahfil) bulunmaktadır.
Camii’nin şadırvanı, o dönemde Istıranca derelerinden getirilen suyun arınmasını sağlamaktaydı. Doğal kule prensibiyle hava akımı oluşturulmuştur. Bu hava akımı sayesinde oksijenle arıtılan, içme suyu hazırlanıyordu. Tarihin ilk içme suyu hazırlama istasyonudur. Şadırvan, oluklu demir döküm duvara benzer ancak hava akımını sağlayan cepheler hesap harikasıdır. Şadırvanın tavanı geometrik desenlerle bezenmiştir.