Ümmü Gülsüm Camii Tarihçesi
Ümmü Gülsüm Camii, Şeyhülislam Çivizade Mehmed Efendi’nin (Ö.1586) kızı Ümmü Gülsüm Hatun tarafından, 16. yüzyılın ikinci yarısında yaptırılmıştır. Caminin yanında ve birlikte yaptırılan Çivicizade Medresesi günümüze ulaşmamıştır.
Diğer ismi, Çivicizade Mescidi’dir.
Adres:
Zeyrek Mh.
34083 Fatih/İstanbul
Koordinat:
41.018463, 28.956787
Enlem: 41°1′6.47″N (41.018463)
Boylam: 28°57′24.43″E (28.956787)
Yapılış Tarihi: 16. Yy. ikinci yarısı
Yaptıran: Ümmü Gülsüm Hatun
Tadilat: 1989
Minare: 1
Ümmü Gülsüm Camii, kare planlı duvarları kagir olup, çatısı kiremitle örtülüdür. 1952 yılında geniş bir tamir geçirmiştir. 1982 yılında çevre duvarları tamir edilmiş ve 1989 yılında da caminin yan tarafına geniş bir oda ilave edilmiş ve sol duvardaki pencereler yere kadar indirilerek iki binanın irtibatı sağlanmıştır.
Sokaktan küçük avluya girildikten sonra yedi basamaklı mermer merdiven ile caminin son cemaat yerine varılır. Son cemaat yeri çatılı ve betonarme olarak yapılmıştır. Çift kanatlı ahşap bir kapı ile harime girilir. Harimde alt) ahşap direk üzerindeki üst mahfilin merdiveni, son cemaat yerindedir. Harimin sağ duvarında üç, mihrap duvarında iki uzun pencere vardır. Bütün duvarlar yerden pencere altlarına kadar ahşap lambri, onun üzerinden tavana kadar çini ile kaplanmıştır.
Tavan düz ahşaptır. Mihrap ve kürsü çini kaplamalıdır. Ahşap minber, mermer görünümünde boyanmıştır.
Ümmü Gülsüm Camii‘inde Nakşi meşayihinden Abdul-Hay Efendi ve Abdülaziz Efendi görev yapmışlardır.
Sol taraftaki minare tuğladan yapılmış ve çimento ile sıvanmıştır. Tek şerefeli olup korkuluğu demir çubuklu, külahı kurşun kaplamalıdır. Minare girişi, harimdeki sol müezzin mahallinden sağlanmıştır.
Cenazeler için gasilhanesi ve musalla taşına sahiptir. Avlunun solundaki abdest alma yerleri, tuvalet vardır.
Çivicizadeler, 16. ve 18. yüzyılda İstanbul’un tanınmış ilmiye ailesidir. Aileden yetişen iki Şeyhülislam vardır. Çivicizadelerin atası Muğlalı hattat İlyas Efendi olup lakabı Çivi Efendi’dir. Aile adını taşıyan Cerrahpaşa Hastanesi’nin bahçesinde bir mescit ve Kanlıca’da bir yalı vardır.